Przez wiele lat Bitwa Wyrska była zapomnianym epizodem obrony
górnośląskiej ziemi we wrześniu 1939 roku. W pamięci pokoleń przez lata
utrwalany był mit, iż obrona Górnego Śląska sprowadzała się do dzielnej i
pełnej poświęcenia postawy harcerzy (obrona wieży spadochronowej w
Katowicach) czy też ochotniczych oddziałów powstańców śląskich. Z uporem
zapominano o formacjach regularnych, czyli liczącej około 45 tysięcy
żołnierzy Grupie Operacyjnej „Śląsk”, dowodzonej przez generała brygady
Jana „Jagmina” Sadowskiego, wchodzącej
w skład Armii „Kraków”. Rdzeń
GO „Śląsk” stanowiły trzy duże formacje: 23 Górnośląska Dywizja Piechoty
od roku 1922 roku trwale związana z Górnym Śląskiem, mobilizowana od
marca 1939 roku 55 Rezerwowa Dywizja Piechoty oraz elitarny Grupa
Forteczna Obszaru Warownego Śląsk Ta ostatnia formacja obsadzała
wznoszone od 1933 roku śląskie fortyfikacje stałe. Oddziały te dzielnie,
przez trzy doby, od 1 września 1939 roku broniły śląskich wsi i miast
przed hitlerowską agresją. Należy podkreślić, że odwrót Wojska Polskiego
z Górnego Śląska zarządzony w nocy z 2 na 3 września 1939 roku nie był spowodowany faktem pokonania
GO
„Śląsk” przez oddziały Wehrmachtu, a ogólną sytuacją na froncie
południowym, która groziła zamknięciem w kotle silnie trzymającej się na
Górnym Śląsku polskich formacji.
Jednym z ważnych epizodów tych zmagań była Bitwa Wyrska, która
rozegrała się pomiędzy 1–3 września 1939 roku w rejonie miejscowości
Wyry i Gostyń położonych pod Mikołowem. W okresie jej szczytowego
nasilenia
w walkach po obu stronach brało udział kilkanaście tysięcy
żołnierzy. Dlatego śmiało można stwierdzić, że była to największa bitwa,
jaka rozegrała się we wrześniu 1939 roku na Górnym Śląsku. Największa
pomimo to przez lata zapomniana.
Dziesięć lat temu członkowie Stowarzyszenia na Rzecz Zabytków
Fortyfikacji „Pro Fortalicium” oraz przedstawiciele Urzędu Gminy Wyry
postanowili wdrożyć w życie ideę przypomnienia szerszej grupie osób
o
tym historycznym wydarzeniu. Wierzymy, że pamięć o chwalebnych czynach
naszych dziadków i ojców należy wpajać i umacniać nie tylko poprzez
lekcję historii w szkołach, ale także poprzez tzw. żywą historię.
opis pochodzi z bitwawyrska.profort.org.pl